Band, E. B., & Weisz, J. R. (1988). How to feel better when it feels bad: Children's perspectives on coping with everyday stress. Developmental Psychology, 24(2), 247. Erickson, F. H. (1958). Play interviews for four-year-old hospitalized children. Monographs of the Society for Research in Child Development, 1-77. Henry, M. (1990). More than just play: The significance of mutually directed adult‐child activity. Early Child Development and Care, 60(1), 35-51. Hurwitz, S. C. (2002). To be successful--let them play!(For Parents Particularly).Childhood Education, 79(2), 101-103. Landy, S. (2009). Pathways to competence: Encouraging healthy social and emotional development in young children. Paul H Brookes Publishing. McElwain, N. L., &Volling, B. L. (2005). Preschool children's interactions with friends and older siblings: relationship specificity and joint contributions to problem behavior. Journal of family psychology, 19(4), 486. Piaget, J. (1962). Plays, Dreams, Imitations in childhood. New York: Norton. Smith, P. K., &Boulton, M. (1990). Rough-and-tumble play, aggression and dominance: Perception and behaviour in children’s encounters. Human Development, 33(4-5), 271-282. Tamis‐LeMonda, C. S., Shannon, J. D., Cabrera, N. J., & Lamb, M. E. (
Η σημαντικότατη συμβολή των γονέων στην ανάπτυξη των παιδιών τους συνοψίζεται σε γενικές γραμμές ως εξής: Η φυσική οικειότητα της σχέσης γονέα-παιδιού ευνοεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Με τον όρο «προσωπικότητα» εννοούμε τη μοναδικότητα και τον ξεχωριστό προσωπικό τύπο του κάθε παιδιού, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και την αίσθηση της αυτοαξίας και της αξιοπρέπειας του εαυτού (μία διάσταση που καλλιεργείται με ιδανικό τρόπο κατά τη βρεφική και την πρώτη παιδική ηλικία, για να εκδιπλωθεί πλήρως στα επόμενα αναπτυξιακά στάδια). Οι γονείς είναι οι πρώτοι που εισάγουν το παιδί στην κοινωνία των ανθρώπων, που βοηθούν στην κοινωνικοποίησή του και μεταδίδουν τον τρόπο της συμβίωσης με τους άλλους. Οι γονείς είναι με τα λόγια και τις πράξεις τους οι πρώτοι και βασικοί υπεύθυνοι για τη συναισθηματική σταθερότητα του παιδιού, τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, την ηθικότητά του και την αισιοδοξία του για τη ζωή. Οι γονείς εισάγουν το παιδί στην έννοια των δικαιωμάτων και των ευθυνών, καθώς και του κοινού καλού, της κοινωνικής ανοχής και της διάστασης του πολίτη. Οι γονείς εισάγουν το παιδί στον κόσμο του πολιτισμού και των παραδόσεων. Μέσα από τη σχέση γονέα-παιδιού, η οποία βασίζεται στην αγάπη, οι γονείς αποδέχονται το παιδί ως μοναδικό και
Ένα από τα βασικά ερωτήματα που θα πρέπει να θέσουμε στους εαυτούς μας, είναι το κατά πόσο η οικογένεια μας, λειτουργεί κανονικά ή όχι. Η απάντηση δεν είναι εύκολη, ούτε απλή. Ορισμένα χαρακτηριστικά συσχετίζονται κατά γενικό κανόνα με μια ομαλή και καλή λειτουργία της οικογένειας. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι η αγάπη, η φροντίδα, η υποστήριξη, το αίσθημα ασφάλειας, η ανοιχτή επικοινωνία, η εκτίμηση και ο σεβασμός σε κάθε μέλος της οικογένειας, η ιδιαίτερη σημασία για την αξία του κάθε ατόμου είναι ενδείξεις της καλής λειτουργικότητας της οικογένειας. Πιο συγκεκριμένα, η εξατομικευμένη προσέγγιση για το κάθε παιδί είναι ένας τρόπος επικοινωνίας και επίλυσης προβλημάτων καθώς το κάθε παιδί έχει το δικό του χαρακτήρα και ιδιοσυγκρασία. Είναι σημαντικό για τους γονείς, να εξατομικεύουν τις σχέσεις τους με το κάθε παιδί τους και να ενδυναμώνουν τα καλά και ισχυρά σημεία του χαρακτήρα του καθενός. Υπάρχει σήμερα ένα χάσμα επικοινωνίας ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς οπότε η επικοινωνία που χαρακτηρίζεται από κατανόηση, αγάπη και υπομονή είναι ευεργετική για τα παιδιά και τους γονείς. Η θετική επικοινωνία πρέπει να είναι αμφίδρομη και να υπάρχει μεταξύ όλων των ατόμων που απαρτίζουν μια οικογένεια. Μιλώντας με ειλικρίνεια, ακούγοντας προσεχτικά και υπομονετικά,
Πότε αναπτύσσεται η ικανότητα των παιδιών να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους; Η ικανότητα της ρύθμισης των συναισθημάτων αναπτύσσεται σιγά σιγά στα παιδιά και όσο μεγαλώνουν γίνονται πιο ικανά να ελέγχουν τα συναισθήματα τους. Ακόμη και τα πολύ μικρά βρέφη ρυθμίζουν ως ένα βαθμό τα συναισθήματα τους (ηρεμούν μόνα τους πιπιλώντας το δάκτυλο ή την πιπίλα). Από την ηλικία των δύο ετών έως έξι ετών συνεχίζουν να χρησιμοποιούν αυτές τις στρατηγικές, αλλά αναπτύσσουν και άλλες, όπως κλείνουν τα μάτια τους ή τα αυτιά τους, αναζητούν ανακούφιση στους ενήλικες ή αποφεύγουν ή αγνοούν τις καταστάσεις κατευθύνοντας και εστιάζοντας την προσοχή τους σε άλλες δραστηριότητες, αναπροσδιορίζουν τους στόχους για αυτά που δε κατάφεραν και ένιωσαν απογοήτευση. Επίσης, χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να μπορέσουν να επανερμηνεύσουν τα γεγονότα ώστε να δημιουργήσουν μια πιο αποδεκτή εκδοχή του τι συμβαίνει (πχ. «δεν ήθελα να παίξω μαζί γιατί έτσι και αλλιώς είναι κακιά»), για να καθησυχάσουν τον εαυτό τους (πχ. «η μαμά θα γυρίσει γρήγορα») και να δώσουν θάρρος στον εαυτό τους (πχ. «είμαι μεγάλο παιδί»). Στη προσχολική ηλικία η ανάπτυξη της γλώσσας και πιο σύνθετων γνωστικών δεξιοτήτων, η αύξηση των εμπειριών κατά την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον
Οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας παίζουν ουσιώδη ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Μέσα στην οικογένεια υπάρχουν υποσυστήματα (συζύγων, αδερφών, γονέων – παιδιού), μέσα από τα οποία το παιδί αποκτά πρότυπα για τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τα οποία θα αναπαραγάγει αργότερα στις δικές του σχέσεις με τους συνομηλίκους ή με το άλλο φύλο. Η καλή επικοινωνία μεταξύ των μελών, επομένως, είναι απαραίτητη. Οικογένειες με δυσλειτουργικούς τρόπους επικοινωνίας, συγκρούσεις και εντάσεις, συνήθως οδηγούν σε ψυχοπαθολογικές μορφές συμπεριφοράς στα παιδιά. Επίσης όταν δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των γονέων ως προς τον τρόπο διαπαιδαγώγησης του παιδιού, το παιδί εκλαμβάνει διπλά μηνύματα και μαθαίνει να χειρίζεται τους γονείς του και τους γύρω του προκειμένου να πετύχει αυτό που θέλει.
Ας δούμε λοιπόν ποιες είναι αυτές οι προϋποθέσεις: Εμπιστοσύνη Δείξτε στα παιδιά σας εμπιστοσύνη μέσα από την α νάληψη πρωτοβουλιών και την ενθάρρυνση ακόμα και όταν αποτυγχάνουν να ‘’καλύψουν’’ τις δικές μας προσδοκίες (όπως να γίνουν άριστοι μαθητές, αθλητές, κ.α.). Μην αναμένουμε να πετύχουν ό,τι εμείς δεν καταφέραμε σαν παιδιά! Δείξτε τους εμπιστοσύνη και δώστε τους χώρο και χρόνο να αποδείξουν τι μπορούν και τι θέλουν να πετύχουν. Μην καταπνίγετε τα θέλω τους με πρέπει! Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας μιλάει για το σχολείο, τους φίλους του, τα συναισθήματά του χωρίς περιστολές και καθωσπρεπισμούς. Σεβασμό της αξιοπρέπειας του άλλου Δεν σημαίνει ότι επειδή είναι μικρότερα είναι και πιο αδύναμα και πάντα πρέπει να μας ακούνε. Μαθαίνουμε και εμείς και εκείνα. Ενθαρρύνουμε την έκφραση και όχι την καταπίεση. Πρέπει τα παιδιά να μας θεωρούν ‘’συμμάχους’’ και όχι εχθρούς τους. Εξατομίκευση Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό! Μην ταυτίζετε τα παιδιά σας με τα αδέρφια τους ή με τους συνομηλίκους τους. Με αυτό τον τρόπο τα ‘’φορτώνουμε’’ με επιπλέον ευθύνες και περιμένουμε πολύ περισσότερα ή και λιγότερα απ’ ότι πραγματικά είναι ικανά και μπορούν. Αφήστε τα, με διακριτικότητα, να