Το διαδίκτυο μπήκε δυναμικά στις ζωές μας τη δεκαετία του ’90 και εκ τότε ακολούθησε μια ραγδαία εξελικτική πορεία και απέκτησε εκατομμύρια χρήστες. Οι υπηρεσίες που προσφέρει δικαιολογούν, με το παραπάνω, το εύρος χρηστών. Καθώς είναι ένα πολυδιάστατο μέσο, οι υπηρεσίες που προσφέρει μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο αν δεν χρησιμοποιηθούν με σύνεση. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις χρηστών οι οποίοι καταναλώνουν μεγάλα μέρη του χρόνου τους διαδικτυωμένοι, με αποτέλεσμα να παραμελούν τις υποχρεώσεις τους, την πραγματική ζωντανή επικοινωνία και την ίδια τη ζωή.

«Εθισμός στο διαδίκτυο: η εμφάνιση μιας νέας διαταραχής»

Η πρώτη έρευνα για προβληματική χρήση του διαδικτύου έγινε το 1996 στην Αμερική από την Dr. Kimberly Young και παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Αμερικάνικης Εταιρείας Ψυχολόγων στο Τορόντο με τίτλο «Εθισμός στο διαδίκτυο: η εμφάνιση μιας νέας διαταραχής».

Έκτοτε πλήθος ερευνών ανά τον κόσμο υποδεικνύει την ύπαρξη του φαινομένου, το οποίο ονομάζεται Προβληματική Χρήση του Διαδικτύου. Μια τέτοια συμπεριφορά είναι πιο εύκολο να υιοθετηθεί από έφηβους οι οποίοι δεν έχουν ακόμα αναπτύξει ολοκληρωτικά την προσωπική τους ταυτότητα και τα ενδιαφέροντα τους. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται ως μια περίοδος αλλαγών η οποία σηματοδοτεί τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Οι εμφανείς σωματικές αλλαγές συνοδεύονται από την αναζήτηση της ταυτότητας και την ένταξη στο κοινωνικό σύνολο και τη κοινωνική πραγματικότητα. Το άγχος, η ανάγκη για κατανόηση, η δυσκολία διαμόρφωσης της ταυτότητας και η περιπλοκότητα της δημιουργίας σχέσεων δεν είναι κάτι εύκολο για τα παιδιά που περνούν την εφηβεία. Το διαδίκτυο, με τις απεριόριστες πιθανότητες, προσφέρει στους έφηβους μια διέξοδο για να καλύψουν τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητα.

Έρευνες ανά τον κόσμο έχουν υποδείξει ότι η προσκόλληση με το διαδίκτυο αποτελεί μια υπάρχουσα πραγματικότητα, η οποία εντοπίζεται κυρίως στον εφηβικό πληθυσμό.

Αλλά δεν είναι μόνο ο εφηβικός πληθυσμός που επηρεάζεται πλέον, καθώς η ενασχόληση με την τεχνολογία προκαλεί ενδιαφέρον σε ολοένα και περισσότερα παιδιά μικρότερης ηλικίας.

Η αφιέρωση υπερβολικού χρόνου μπροστά σε μια οθόνη έχει αρνητική επίδραση στη φαντασία των παιδιών, σύμφωνα με δημοσκόπηση σε νηπιαγωγούς την οποία επικαλείται η Independent.

Στατιστικά στοιχεία της δημοσκόπησης για τα παιδιά

Τα παιδιά σήμερα ξοδεύουν πάρα πολύ χρόνο μπροστά σε οθόνες (smartphones, tablets, τηλεόραση). Αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η ενασχόληση με την τεχνολογία συμβάλλει στην ανάπτυξη των παιδιών, οι ειδικοί λένε ότι το να αφιερώνει ένα παιδί υπερβολικό χρόνο μπροστά σε μια οθόνη μπορεί να έχει κόστος στη φαντασία του.

Σε μια δημοσκόπηση που έγινε σε 1.000 νηπιαγωγούς από τον ιστότοπο daynurseries.co.uk, φάνηκε ότι περίπου τα δύο τρίτα των επαγγελματιών που ασχολούνται με παιδιά πιστεύουν ότι οι οθόνες τα κάνουν λιγότερο δημιουργικά.

Συγκεκριμένα, το 48% των νηπιαγωγών δήλωσε ότι υπάρχουν παιδιά με φανταστικούς φίλους στο νηπιαγωγείο, το 72% συμφώνησε ότι το ποσοστό αυτό των παιδιών έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία πέντε χρόνια και το 63% θεώρησε υπεύθυνες τις οθόνες για τη μείωση της εφευρετικότητας.

Οι απόψεις των ειδικών ψυχικής υγείας

Οι απόψεις των ειδικών ποικίλουν. Ο Ντέιβιντ Ράιτ, ιδιοκτήτης του παιδικού σταθμού «Paint Pots» στο Σάουθχαμπτον, συμφωνεί με τα ευρήματα της έρευνας και εξηγεί ότι όταν τα παιδιά είχαν περισσότερο ελεύθερο ανάγκαζαν το μυαλό τους να κάνει κάτι δημιουργικό, όπως να φτιάξει έναν φανταστικό φίλο, ενώ, σήμερα, παίρνουν εικόνες από την τηλεόραση ή τα τάμπλετ, κάτι που μειώνει την ικανότητα να χρησιμοποιήσουν τη δική τους φαντασία.

«Δεν αφήνουμε πλέον τα παιδιά να βαρεθούν», δηλώνει ο ίδιος.

Από την άλλη η δρ. Πέιτζ Ντέιβις καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Γιορκ, λέει πως είναι απλά ο τρόπος που παίζουν τα παιδιά που έχει αλλάξει. Πριν τις οθόνες, κατά την ίδια, το παιχνίδι ήταν πιο αυθόρμητο και τα παιδιά έπαιρναν ερεθίσματα από τους γονείς ή τα άλλα παιδιά, ενώ, σήμερα, δεδομένης της δομή της τηλεόρασης θεωρούν ότι πρέπει να παίξουν με τον τρόπο που αυτή υποδεικνύει.

Η σχετική έρευνα και τα ευρήματα της

Πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά υποστήριξε παράλληλα ότι ο χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη σχετίζεται με προβλήματα συμπεριφοράς και προσοχής στα παιδιά. Ανάλογα με το χρόνο που περνούσαν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη, βρέθηκαν τα αντίστοιχα πρότυπα συμπεριφοράς.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα παιδιά που περνούσαν πολύ χρόνο μπροστά στην οθόνη στην ηλικία των τριών και των πέντε ετών είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων προσοχής και συμπεριφοράς.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ | Επιστημονική δημοσίευση: Independent

Η εισαγωγή αποτελεί απόσπασμα από το άρθρο Εθισμός των εφήβων στο Διαδίκτυο: Ανασκόπηση των ερευνητικών δεδομένων σε Ελλάδα και Κύπρο της επιστημονικής συνεργάτιδος της Πύλης Ψυχολογίας Psychology.gr, Μαρίας Ναλμπάντη.

Συγγραφή Άρθρου