Όλοι κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής μας, έτυχε να χτυπήσουμε σε κάποιο σημείο του σώματος μας και να ‘αποκτήσουμε’ μια μικρή ή μεγάλη ουλή. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί συμβαίνει αυτό και πως θα μπορούσατε ενδεχομένως να απαλλαγείτε από τα αντιαισθητικά σημάδια στο δέρμα σας; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα, όπως και στο πως αντιμετωπίζονται οι ουλές που αφήνουν οι χειρουργικές επεμβάσεις και η ακμή δίνει, μιλώντας στο Health.in.gr, ο πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Τσιλιώνης.

Health.in.gr: Τι είναι η ουλή και γιατί σχηματίζεται αντί φυσιολογικού δέρματος;

Δείτε επίσης: Βαρύ πένθος για τον «Ντάνο» - Γιώργο Αγγελόπουλο

Κ. Τσιλιώνης: Οι ουλές προκαλούνται συνήθως από ατυχήματα, εγκαύματα, χειρουργικές επεμβάσεις ή παθήσεις του δέρματος όπως π.χ. η ακμή και ανεμοβλογιά. Η ουλή είναι η απάντηση του οργανισμού σε κάθε λύση της συνέχειας του δέρματος ή άλλων ιστών. Ο σχηματισμός της είναι μια φυσιολογική διαδικασία αποτελούμενη από διάφορα στάδια επούλωσης, με τελικό σκοπό την επάνοδο της τραυματισμένη περιοχής σε κατάσταση όσο το δυνατόν πλησιέστερη προς την φυσιολογική. Σε καμιά περίπτωση όμως το τραυματισμένο δέρμα δεν μπορεί να επανέλθει στην ίδια κατάσταση που βρίσκεται το άθικτο δέρμα γύρω του.

Health.in.gr: Από τι εξαρτάται η μορφή που θα πάρει μια ουλή;

Κ. Τσιλιώνης: Λίγες ώρες μετά τον τραυματισμό, αρχίζει η διαδικασία αποκατάστασης και σύγκλισης του τραύματος με μετανάστευση επιθηλιακών κυττάρων από το γύρω δέρμα, έκλυση ειδικών πρωτεϊνών, σχηματισμό νεόπλαστων αγγείων και παραγωγή νέου κολλαγόνου και ελαστίνης. Η τελική μορφή που θα πάρει μια ουλή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τύπος του δέρματος, το είδος του τραύματος, η άμεση αντιμετώπιση, η μετατραυματική φροντίδα, η ηλικία, γενετικά και φυλετικά χαρακτηριστικά και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Σημαντικό ρόλο στην ποιότητα μιας ουλής παίζει το εάν η συρραφή του τραύματος γίνει αμέσως (επούλωση κατά πρώτο σκοπό), ή εάν αφεθεί να κλείσει μόνο του (επούλωση κατά δεύτερο σκοπό). Είναι ευνόητο ότι η επούλωση κατά δεύτερο σκοπό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία λίγο ως πολύ δύσμορφων ουλών.

Health.in.gr: Από τη στιγμή του σχηματισμού της ουλής, παραμένει ίδια ή μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου;

Κ. Τσιλιώνης: Η επούλωση μιας τυπικής ουλής ακολουθεί μια συγκεκριμένη πορεία. Στην αρχή είναι κόκκινη, σκληρή, διογκωμένη και συνοδεύεται συνήθως από κνησμό. Μετά από έξι έως 12 μήνες παίρνει την τελική της μορφή και γίνεται λεπτή και μαλακή με χρώμα παραπλήσιο με αυτό του δέρματος. Ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι μεγαλύτερος (μέχρι και δυο χρόνια). Παρεκκλίσεις από την τυπική εξέλιξη, έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία παθολογικών μορφών όπως είναι η υπετροφική ουλή και το χηλοειδές. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια παθολογική ουλή μπορεί να υποστεί εξαλλαγή προς καρκίνωμα του δέρματος.

Health.in.gr: Η ακμή αφήνει πολλές φορές στο πρόσωπο διάσπαρτες ουλές, δημιουργώντας αισθητικό πρόβλημα. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης; Και πότε ενδείκνυται η παρέμβαση;

Κ. Τσιλιώνης: Για τη θεραπεία των ουλών από ακμή χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι ή συνδυασμός μεθόδων, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα και τη βαρύτητα του κάθε προβλήματος. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις επιτυγχάνεται πλήρης εξάλειψη των σημαδιών. Αυτό που είναι εφικτό, είναι η βελτίωση κατά 60% έως και 90%. Πρέπει επομένως να μην δίνετε βάση σε διαφημίσεις και μάλιστα από μη ιατρικά κέντρα για την πλήρη εξάλειψη των ουλών της ακμής χωρίς επέμβαση.

Για να γίνει η αποκατάσταση των ουλών της ακμής πρέπει να έχει περάσει η ενεργός φάση της νόσου. Οι τρόποι αντιμετώπισης του συγκεκριμένου προβλήματος είναι οι εξής:

Χειρουργική αφαίρεση των βαθιών ουλών και συρραφή ή χρήση δερματικών μοσχευμάτων. Η μέθοδος αυτή ακολουθείται αργότερα από χημικό πήλινγκ ή δερμοαπόξεση με ‘σβουράκι’ ή λέιζερ.

Χημικά πήλινγκς. Γίνονται σε περιπτώσεις μικρών και αβαθών ουλών και προκαλούν απόπτωση της επιδερμίδας ή του ανώτερου στρώματος του χορίου του δέρματος. Η αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένη.

Εμφύτευση βιοσυνθετικών υλικών. Στην περίπτωση αυτή επιδιώκεται το ‘γέμισμα’ της ουλής με την ένεση κάτω απ’ αυτήν υλικών όπως το υαλουρονικό οξύ, το κολλαγόνο, το πολυγαλακτικό οξύ κ.α. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί λίπος από το ίδιο το άτομο. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτούνται επανειλημμένες εφαρμογές για τη διατήρηση του αποτελέσματος.

Δερμοαπόξεση με σβουράκι. Έχει καλά αποτελέσματα στις βαθιές ουλές. Μειονέκτημα της η άφθονη αιμορραγία και ο κίνδυνος δημιουργίας υπερτροφικών ουλών.

Λέιζερ. Χρησιμοποιούνται κυρίως τα λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και Erbium-Yag. Με τη χρήση του λέιζερ προκαλείται μια ελεγχόμενη απόξεση του δέρματος που μπορεί να φθάσει σε τέτοιο βάθος ώστε να απαλύνει και τις βαθύτερες ουλές. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται τοπική ή γενική αναισθησία. Μετά την επέμβαση το δέρμα καλύπτεται από ειδική επίδεση. Για διάστημα 10 έως 15 ημερών, μέχρι να πέσουν δηλαδή οι σχηματισμένες ‘κρούστες’, χρειάζεται παραμονή στο σπίτι. Το νέο δέρμα αρχικά έχει έντονο κοκκινό χρώμα, το οποίο υποχωρεί σταδιακά τους επόμενους μήνες. Βασική σημασία έχει, μετά από τη θεραπεία, η προφύλαξη από τον ήλιο, για την αποφυγή εμφάνισης διαταραχών της μελάγχρωσης.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται θεραπείες με πηγές έντονου παλμικού φωτός (ILP), οι οποίες έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν χρειάζεται αναισθησία, δεν προκαλούν ξεφλούδισμα του δέρματος και δεν χρειάζεται παραμονή στο σπίτι μετά τη θεραπεία, αλλά έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Μια καλή εφαρμογή τους είναι για την αντιμετώπιση των διασταλμένων πόρων του δέρματος.

Health.in.gr: Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης των ουλών που σχηματίζονται λόγω χειρουργικών επεμβάσεων;

Κ. Τσιλιώνης: Δεν υπάρχει ‘μαγικός’ τρόπος για την εξαφάνιση των ουλών. Η πλαστική ενός τραύματος δεν είναι αυτό που ο πολύς κόσμος εννοεί. Ότι δηλαδή η συρραφή γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην φαίνεται κανένα σημάδι, σα να μην προϋπήρχε τραύμα και λύση της συνέχεια του δέρματος. Αυτό που προσπαθεί ο πλαστικός χειρουργός είναι κατ’ αρχάς να ράψει το τραύμα κάτω από ιδανικές συνθήκες, δηλαδή παράλληλα με τις φυσιολογικές γραμμές του δέρματος, χωρίς τάση και με τη χρήση κατάλληλης τεχνικής και ραμμάτων και ακολούθως να ‘καμουφλάρει’ αν είναι δυνατόν, την τομή είτε μετατοπίζοντας την μέσα από τα τριχωτά μέρη του σώματος, είτε κάνοντάς την να φαίνεται σαν προϋπάρχουσα ρυτίδα του σώματος. Πέρα όμως από την τεχνική συρραφής, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα, όπως η γενετική προδιάθεση, ο τύπος του δέρματος, οι περιβαλλοντικές συνθήκες και ο τρόπος διαβίωσης.

Health.in.gr: Πότε ενδείκνυται η διόρθωση των ουλών και ποιες μεθόδους χρησιμοποιεί η επιστήμη για να αντιμετωπίσει τις εκτεταμένες ουλές τραυματικής αιτιολογίας, ειδικά όταν αυτές εντοπίζονται στο πρόσωπο και γενικά, σε εμφανή σημεία του σώματος;

Κ. Τσιλιώνης: Η διόρθωση των ουλών ενδείκνυται όταν περάσει το απαραίτητο χρονικό διάστημα για να φτάσουν στο τελικό στάδιο της εξέλιξής τους. Δηλαδή μετά από έξι έως 12 μήνες από τον αρχικό τραυματισμό του δέρματος. Βέβαια σε περίπτωση έντονων λειτουργικών ή αισθητικών προβλημάτων η αποκατάσταση επιχειρείται άμεσα.

Η αντιμετώπιση των εκτεταμένων ουλών τραυματικής αιτιολογίας γίνεται χειρουργικά είτε άμεσα μετά τον τραυματισμό, είτε μετά από ένα διάστημα 6-12 μηνών.

Η χειρότερη και δυσκολότερη στην αντιμετώπισής της παραμόρφωση, που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο, είναι μετά από βαθεία και εκτεταμένα εγκαύματα. Στην περίπτωση αυτή αλλά και στα άλλα είδη μετατραυματικών ουλών, ο χειρουργός προσπαθεί να αποκαταστήσει την πάσχουσα περιοχή τόσο λειτουργικά όσο και αισθητικά. Οι τρόποι χειρουργικής αποκατάστασης είναι οι εξής:

Εκτομή-συρραφή

Αλλαγή της κατεύθυνσης της ουλής

Δερματικά μοσχεύματα

Δερματικοί κρημνοί: τοπικοί, απομακρυσμένοι, ελεύθεροι.

health.in.gr

Ο καθηγητής-τέρας ήθελε να αυτοκτονήσει ντυμένος Ναπολέων